Nowe rozporządzenie PPWR – co zmieni się w produkcji opakowań?

Rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR – Packaging and Packaging Waste Regulation) to przełomowy akt legislacyjny, który ma zredefiniować sposób, w jaki w Unii Europejskiej projektuje się, produkuje, wykorzystuje i przetwarza opakowania. W przeciwieństwie do dotychczasowej dyrektywy, nowe przepisy mają bezpośrednio obowiązywać we wszystkich krajach członkowskich, bez konieczności ich implementacji do prawa krajowego. Dla producentów i dystrybutorów opakowań kartonowych oznacza to konieczność natychmiastowej adaptacji do nowych regulacji – zarówno na poziomie surowców, jak i procesów technologicznych.

Zmiany w przepisach dotyczących opakowań – co to jest PPWR?

PPWR to propozycja rozporządzenia zaprezentowana przez Komisję Europejską, która ma zastąpić obowiązującą Dyrektywę 94/62/WE. Celem tej zmiany jest ujednolicenie przepisów we wszystkich państwach członkowskich i zwiększenie skuteczności walki z narastającą ilością odpadów opakowaniowych. Nowe rozporządzenie obejmuje cały cykl życia opakowań: od projektowania i produkcji, po recykling i ponowne użycie. W odróżnieniu od dotychczasowej dyrektywy, PPWR będzie miało moc wiążącą, co oznacza konieczność dostosowania się do jego zapisów bez dodatkowych okresów przejściowych wdrażanych na poziomie krajowym.

Jakie są kluczowe cele rozporządzenia opakowaniowego PPWR?

Rozporządzenie PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) to kluczowy element unijnej strategii na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym i ograniczenia wpływu opakowań na środowisko. Nowe przepisy mają nie tylko zmniejszyć ilość odpadów, ale też zmotywować producentów do bardziej odpowiedzialnego projektowania opakowań, zwiększenia udziału rozwiązań wielokrotnego użytku i ograniczenia marnotrawstwa materiałów. W tej części przybliżamy pięć głównych celów PPWR, które w najbliższych latach będą kształtować kierunek rozwoju branży opakowaniowej – od ekoprojektowania i precyzyjnego dopasowania formatu opakowań, po pełną odpowiedzialność producentów za ich cykl życia.

1. Ograniczenie odpadów opakowaniowych

Jednym z głównych celów PPWR jest zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych generowanych w UE. Komisja Europejska szacuje, że bez interwencji ilość ta wzrosłaby o 19% do 2030 roku, w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych aż o 46% (Źródło: Komisja Europejska, 2022). Rozporządzenie przewiduje konkretne cele redukcyjne, np. zmniejszenie ilości opakowań na osobę o 5% do 2030 roku i o 15% do 2040. Dla firm z branży opakowań kartonowych oznacza to konieczność optymalizacji konstrukcji opakowań i unikania nadmiernego zużycia materiałów.

2. Wspieranie produkcji opakowań wielokrotnego użytku

PPWR wprowadza wymóg, aby określony procent opakowań w obrocie był wielokrotnego użytku – dotyczy to m.in. opakowań transportowych, gastronomicznych i e-commerce. W przypadku opakowań kartonowych otwiera się więc pole do rozwoju bardziej trwałych konstrukcji, przystosowanych do kilku cykli użycia. Rozporządzenie zachęca również do tworzenia systemów zwrotnych i ponownego napełniania opakowań w ramach zamkniętych łańcuchów logistycznych.

3. Walka z używaniem zbyt dużych opakowań

Nowe przepisy zakładają ograniczenie tzw. „pustych przestrzeni” w opakowaniach – PPWR wymaga, aby stosunek objętości produktu do objętości opakowania nie przekraczał określonego poziomu. Dla producentów kartonów oznacza to konieczność bardziej precyzyjnego dopasowania wymiarów opakowań do zawartości. Wymóg ten ma na celu nie tylko ograniczenie marnotrawstwa materiałów, ale też poprawę efektywności transportu.

4. Wprowadzenie standardów ekoprojektowania opakowań

PPWR przewiduje obowiązek projektowania opakowań zgodnie z zasadami ekoprojektowania (eco-design), co oznacza m.in. konieczność uwzględnienia aspektów recyklingu, ponownego użycia i minimalizacji śladu węglowego. Producenci będą zobowiązani do stosowania certyfikowanych materiałów oraz udokumentowania ich przydatności do recyklingu. W przypadku opakowań kartonowych preferowane będą rozwiązania jednorodne materiałowo i łatwe do przetworzenia w lokalnych systemach odzysku.

5. Rozszerzona odpowiedzialność producentów opakowań (ROP)

Nowe rozporządzenie rozszerza odpowiedzialność producentów za cały cykl życia opakowania – od jego wytworzenia aż po zagospodarowanie odpadu. System ROP ma obejmować również finansowanie systemów zbiórki i recyklingu, a opłaty mają być uzależnione od ekoprojektu i recyklowalności opakowania. Przedsiębiorcy będą zobowiązani do raportowania i rozliczania się z efektów swojej działalności środowiskowej.

Jak PPWR może wpłynąć na branżę opakowań kartonowych?

Wdrożenie rozporządzenia PPWR oznacza dla branży opakowań kartonowych szereg istotnych zmian – zarówno technologicznych, jak i organizacyjnych. Nowe przepisy wymuszą przejście od tradycyjnego projektowania do zasad ekoprojektu, większy nacisk na opakowania wielokrotnego użytku oraz pełną przejrzystość w całym cyklu życia produktu. Firmy będą musiały nie tylko zainwestować w bardziej zrównoważone rozwiązania, ale też aktywnie włączyć się w edukację konsumentów i współpracę w ramach łańcuchów dostaw. W poniższej części przedstawiamy kluczowe obszary, w których PPWR najmocniej wpłynie na funkcjonowanie producentów kartonów – od projektowania, przez logistykę, aż po komunikację środowiskową.

Ekoprojektowanie – nowy standard w projektowaniu opakowań

Dla firm produkujących kartony wdrożenie zasad ekoprojektowania stanie się obowiązkiem. Oznacza to potrzebę tworzenia opakowań nie tylko estetycznych i wytrzymałych, ale przede wszystkim łatwych do przetworzenia i wykonanych z materiałów przyjaznych środowisku. Kartony laminowane lub złożone z kilku rodzajów papieru mogą zostać uznane za trudne w recyklingu, co wpłynie na wysokość opłat ROP.

Rozwój produkcji opakowań wielokrotnego użytku

Rozporządzenie premiuje opakowania, które mogą być używane wielokrotnie – nawet w sektorze opakowań kartonowych istnieje potencjał w tworzeniu konstrukcji zwrotnych, np. dla logistyki wewnętrznej lub handlu B2B. Niezbędne będzie jednak inwestowanie w surowce o zwiększonej trwałości i odporności na wilgoć czy uszkodzenia mechaniczne.

Transformacja łańcuchów dostaw opakowań kartonowych

Nowe wymogi regulacyjne będą wymagały dostosowania całego łańcucha dostaw – od zakupu surowca po logistykę odbioru i recyklingu. Firmy będą musiały współpracować z partnerami handlowymi i operatorami systemów zbiórki, aby sprostać nowym obowiązkom raportowym i środowiskowym.

Nowe koszty i inwestycje w branży opakowań

Implementacja PPWR będzie wiązać się z koniecznością poniesienia nakładów na dostosowanie technologii, szkolenia kadry oraz spełnienie wymogów dokumentacyjnych. Dodatkowe koszty mogą wynikać z konieczności modernizacji linii produkcyjnych oraz wdrożenia systemów ewidencji śladu środowiskowego. W dłuższej perspektywie może to jednak przełożyć się na większą konkurencyjność przedsiębiorstw działających zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Edukacja konsumentów w branży opakowań

PPWR stawia również na edukację – zarówno konsumentów, jak i firm – w zakresie prawidłowego używania i sortowania opakowań. Na producentach będzie spoczywał obowiązek informowania o sposobie recyklingu i ponownego wykorzystania swoich wyrobów. To wymagać będzie nowych narzędzi komunikacyjnych, w tym oznaczeń i materiałów informacyjnych zgodnych z przepisami UE.

Szanse i wyzwania w branży opakowań z nowym rozporządzeniem PPWR

Nowe rozporządzenie PPWR niesie ze sobą nie tylko obowiązki, ale również realne szanse na rozwój i wyróżnienie się na rynku. Dla branży opakowań kartonowych oznacza to konieczność szybkiej adaptacji do przepisów, co może stanowić poważne wyzwanie – szczególnie w kontekście kosztów, interpretacji norm czy wdrożeń technicznych. Jednocześnie jednak PPWR otwiera drzwi do innowacji i wzmocnienia pozycji rynkowej w duchu zrównoważonego rozwoju. Poniżej przyglądamy się zarówno trudnościom, z jakimi mogą zmierzyć się producenci, jak i potencjalnym korzyściom płynącym z aktywnego wdrażania nowych regulacji.

Główne wyzwania dla branży opakowań

Największym wyzwaniem dla branży opakowań kartonowych będzie dostosowanie się do dynamicznie zmieniających się przepisów w krótkim czasie. Trudność może sprawiać także interpretacja niektórych zapisów technicznych oraz ich praktyczne zastosowanie w różnych segmentach rynku. Dodatkowo, wzrost kosztów surowców i inwestycji może okazać się barierą dla mniejszych przedsiębiorstw.

Nowe możliwości dla branży opakowań

Z drugiej strony, PPWR stwarza ogromne możliwości dla innowacyjnych firm – zwłaszcza tych, które już dziś inwestują w zrównoważone rozwiązania. Branża kartonowa, dzięki swojej biodegradowalności i recyklowalności, ma szansę stać się liderem zielonej transformacji. Producenci mogą także liczyć na większe zainteresowanie ze strony klientów korporacyjnych, szukających opakowań zgodnych z nowymi normami środowiskowymi.

Co powinni zrobić producenci opakowań w związku z nowym rozporządzeniem?

W obliczu nadchodzących zmian wynikających z rozporządzenia PPWR, producenci opakowań kartonowych powinni działać proaktywnie i kompleksowo przygotować się do nowych wymogów. Od audytu obecnych produktów, przez inwestycje w innowacje, aż po szkolenia i komunikację – każdy z tych kroków może przesądzić o tym, czy firma utrzyma konkurencyjność na rynku. W tej części przedstawiamy konkretne działania, które warto podjąć już teraz, by nie tylko dostosować się do nowych regulacji, ale też wykorzystać je jako szansę na rozwój i wzmocnienie marki.

Audyt dotychczasowej produkcji opakowań

Pierwszym krokiem powinien być dokładny audyt portfolio produktowego pod kątem zgodności z wymogami PPWR. Warto zwrócić uwagę na recyklowalność materiałów, nadmiar przestrzeni w opakowaniach oraz potencjał do wdrożenia rozwiązań wielokrotnego użytku.

Inwestycja w badania i rozwój dla firmy

Konieczne będzie zwiększenie budżetów na badania i rozwój – zarówno w kontekście materiałów, jak i technologii produkcji. Innowacje takie jak powłoki biodegradowalne, opakowania składane wielokrotnego użytku czy automatyzacja ewidencji środowiskowej mogą zadecydować o przewadze konkurencyjnej.

Szkolenia dla pracowników i partnerów biznesowych

Wprowadzenie rozporządzenia wymagać będzie przeszkolenia personelu – od działów R&D po sprzedaż i logistykę. Istotne będzie także poinformowanie partnerów handlowych o nowych zasadach współpracy i odpowiedzialności środowiskowej.

Nowa strategia komunikacji marki

Producenci opakowań powinni także zadbać o dostosowanie strategii komunikacji marki do nowych realiów. Transparentność, zgodność z przepisami oraz promowanie zrównoważonych wartości mogą zyskać na znaczeniu w oczach klientów końcowych.

Czy nowe rozporządzenie PPWR to szansa na lepszą przyszłość?

Pomimo wyzwań, jakie niesie ze sobą PPWR, nowe rozporządzenie jest krokiem w stronę bardziej zrównoważonej i odpowiedzialnej gospodarki opakowaniowej. Dla branży kartonowej może to oznaczać nie tylko konieczność transformacji, ale również szansę na umocnienie pozycji jako lidera ekologicznych rozwiązań. Wprowadzenie jednolitych regulacji w całej UE zwiększy przewidywalność działań i stworzy równą przestrzeń konkurencyjną dla wszystkich producentów. Kluczem będzie jednak szybka adaptacja, otwartość na innowacje i świadome zarządzanie zmianą.

 

Sprawdź także:

• Pakowanie paczek do wysyłki – jak zrobić to odpowiednio? 
• Kartony do pizzy – cechy techniczne i ciekawostki
• Kartony do przeprowadzki – jaki wybrać i gdzie kupić?

 

„Artykuł został napisany przez zespół ekspertów z firmy Opakowania Nawrot. Tworzymy treści oparte na doświadczeniu, badaniach i codziennej pracy z klientami z branży e-commerce, gastronomii i logistyki. Specjalizujemy się w opakowaniach kartonowych – od projektowania, przez produkcję, aż po praktyczne zastosowanie. Naszym celem jest dzielenie się wiedzą, która pomaga pakować mądrzej, bezpieczniej i bardziej ekologicznie.

Każdy artykuł przygotowujemy tak, jak przygotowujemy nasze opakowania – z dbałością o każdy szczegół.”

Data: 30.05.2025